समाचारं

"किमपि असम्भवम् इति ज्ञात्वा तथापि तत् कृत्वा": कन्फ्यूशियसस्य दक्षिणयात्रा

2024-09-13

한어Русский языкEnglishFrançaisIndonesianSanskrit日本語DeutschPortuguêsΕλληνικάespañolItalianoSuomalainenLatina

कन्फ्यूशियसः मध्यमैदानीं परितः गत्वा सर्वान् मूर्खराजकुमारान् मिलितवान् परन्तु अधुना शुभसमाचारः अस्ति। यदा सः चेन्-राज्ये आसीत् तदा कन्फ्यूशियसः श्रुतवान् यत् तदा चू-राज्ये सत्तां विद्यमानः चू-राजः झाओ झाओः परोपकारी राजपुत्रः आसीत् । एकदा चू-राजः झाओः रोगी अभवत्, तदा आकाशे अशुभं शकुनं प्रादुर्भूतम्, एकः डाकिनी (डायन-औषधयोः उत्पत्तिः समाना, प्राचीन-चिकित्सा च डायन-विज्ञानात् उद्भूतः) अवदत्- "एतत् भवतः रोगी इति चिह्नम् अस्ति। किन्तु अहम्।" have the way is, i can chant the incantation and transfer your illness to the minister." एतत् श्रुत्वा राजा चू झाओ स्मितं कृत्वा अवदत्, "मम रोगी भवितुं न हितकरं, परन्तु मन्त्रिणः रोगी भवितुं कुशलम्? विस्मरतु, मा ददातु।" यदि एषः रोगः स्थानान्तरितः अस्ति तर्हि मम शरीरे एव तिष्ठतु!" अन्ये भवतः कृते न इच्छन्ति", सः च अत्यन्तं परोपकारी अस्ति!

कन्फ्यूशियसः विश्वस्य परिभ्रमणं कृतवान्

अभिलेखानुसारं तस्मिन् समये चू-नगरस्य राजा झाओ स्वसेनायाः नेतृत्वं कृतवान् यतः चेन्-राज्ये जिन्-वु-योः आक्रमणं जातम्, चेन्-राज्यस्य राजधानीतः अदूरे स्थितम् आसीत् यदा सः कन्फ्यूशियसः चेन्-नगरे अस्ति इति श्रुत्वा कन्फ्यूशियसेन सह संवादं कर्तुं जनान् प्रेषितवान् । एतत् यदा कन्फ्यूशियसः चूनगरं गतः तदा अभवत् ।

कन्फ्यूशियसः चूनगरं गन्तुम् इच्छति स्म, परन्तु चेन्-कै-योः मध्ये महती आपदा अभवत्, ततः सः प्रायः बुभुक्षितः अभवत् ।

अस्मात् पूर्वं कन्फ्यूशियसः अपि कै-राज्यं गतः आसीत्, परन्तु कै-राज्यस्य शासकाः तस्य उपयोगं न कृतवन्तः । लु ऐगोङ्ग इत्यस्य षष्ठे वर्षे (४८९ ईपू) वु-राज्येन चेन् इत्यस्य उपरि आक्रमणं कृतम् । "ऐतिहासिक अभिलेखाः: कन्फ्यूशियसस्य परिवारः" इति अभिलेखः अस्ति यत् अस्मिन् समये चू-नगरस्य राजा झाओ जनान् "कन्फ्यूशियसस्य नियुक्तिं कर्तुं" पृष्टवान्, "कन्फ्यूशियसः श्रद्धांजलिम् अर्पयितुं गमिष्यति" इति चेङ्गफू अद्यतनस्य क्षियाङ्गचेङ्ग-नगरस्य दक्षिणपश्चिमे, हेनान्-प्रान्तस्य, चेन्-राज्यस्य पश्चिमे, कै-राज्यस्य वायव्यदिशि च अन्तरिक्षे आसीत् । यतः कन्फ्यूशियसः "पूजां" कर्तुं गच्छति स्म, तस्मात् सः कै-राज्यस्य एकस्मात् स्थानात् आरभ्य चेन्-राज्यस्य माध्यमेन वायव्यदिशि गतः । बु चेङ्गः चेन्-कै-योः मध्ये गन्तुम् इच्छति स्म, तस्मात् सः फसति स्म । अन्यः सिद्धान्तः अपि अस्ति यत् कन्फ्यूशियसः चेन्-कै-योः मध्ये फसितवान् इति कारणं कश्चन तं मारयितुम् इच्छति इति । "ऐतिहासिक अभिलेखाः" उक्तवन्तः यत् यदा ते श्रुतवन्तः यत् चू राज्यं कन्फ्यूशियसस्य उपयोगं कर्तुम् इच्छति तदा चेन्-कै-योः अधिकारिणः निश्चलतया उपविष्टुं न शक्नुवन्ति स्म, ते च चिन्तयन्ति स्म यत् कन्फ्यूशियसः चू राज्ये आगत्य तेषां हानिं करिष्यति इति, अतः ते प्रेषयितुं निश्चयं कृतवन्तः शिष्याः चेन्-नगरे कन्फ्यूशियसं परितः कैं च प्रान्तरे। अस्मिन् कथने समस्या अस्ति, यतः तस्मिन् समये चेन्, कै च देशद्वयं, एकः चू इत्यनेन सह मैत्रीपूर्णः आसीत् अपरः वु इत्यस्य मित्रपक्षः आसीत् द्वयोः पक्षयोः स्थितिः समाना आसीत् तथा च ते षड्यंत्रं करिष्यन्ति इति असम्भाव्यम् आसीत् कन्फ्यूशियसस्य विरुद्धं। कन्फ्यूशियसः सप्तदिनानि यावत् चेन्-कै-वन्यजीवेषु फसति स्म तस्य युक्तियुक्तं व्याख्यानं यत् तस्मिन् समये चेन्-राज्येन वु-राज्यस्य प्रतिरोधाय देशस्य दुर्गं कृतम् । एतादृशे परिस्थितौ कन्फ्यूशियसः चेन्-कै-योः मध्ये गतः, सार्वजनिक-निजी-पक्षेभ्यः वा किमपि साहाय्यं न प्राप्नोत्, अतः सः अन्नं समाप्तः भूत्वा क्षुधार्तः अभवत्

चेन्चाई-नगरे अन्नस्य अभावस्य विषये प्राचीनदस्तावेजेषु बहवः अभिलेखाः सन्ति । कन्फ्यूशियसस्य छात्राणां च सप्तदिनानि यावत् भोजनं नासीत्, तेषां अन्तः समीपं गच्छति इति उक्तम् । तस्य पश्चात् ये छात्राः आसन् ते कृशाः, कृशाः च आसन्, ते च उत्तिष्ठितुं न शक्नुवन्ति स्म । तथापि ते आचार्यं दृष्ट्वा दृष्टवन्तः यत् कन्फ्यूशियसः अद्यापि पठति, गायति, पियानोवादनं च करोति, यथा किमपि दोषः नास्ति। सर्वे चिन्तयन्ति, गुरुः किमर्थम् एतावत् क्षुधार्तः अस्ति? अन्ये छात्राः आचार्यस्य तारगीतानां पाठनं शृण्वन्ति स्म, यथा यथा शृण्वन्ति स्म तथा तथा तेषां क्षुधा अधिका भवति स्म, परन्तु जिलुः तादृशः नासीत् । यथा यथा सः शृणोति स्म तथा तथा अधिककालं यावत् तत् धारयितुं असमर्थः अभवत्, तदा सः आचार्यस्य दर्शनार्थम् आगतवान् यदा सः मिलितवान् तदा सः अपृच्छत्--सद्भावः अपि दरिद्रः इति सत्यम्। " सच्चः सज्जनः अपि एतादृशैः कष्टैः दुःखं प्राप्नुयात् ? तात्पर्यम् अस्ति यत् वयं भवतः ताओ-भाषां शिक्षितवन्तः, क्षुधायाः कारणात् अस्माकं पृष्ठं स्पृशन्तः वक्षःस्थलानि च एतस्मिन् एव परिस्थितौ अभवम

कन्फ्यूशियसः जिलुं दृष्ट्वा पुनः बियान् झीये इति दृष्टवान् इव यदा प्रथमवारं शिक्षकः छात्राः च मिलितवन्तः। कन्फ्यूशियसः शान्ततया अवदत् - "सज्जनः दरिद्रः अस्ति, परन्तु खलनायकः दरिद्रः अस्ति" ("कन्फ्यूशियसस्य वेई लिङ्गोङ्गस्य एनालेक्ट्स्") आम्, सच्चा सज्जनः वर्तमानं प्रतिकूलतां सहितुं शक्नोति यदि सः खलनायकः अस्ति, अधुना यावत्, केवलं कृते food जीवितुं त्वं किमपि करिष्यसि। उक्त्वा सः जिलुं पश्यति स्म, यथा पृच्छति स्म- जिलु, इदानीं सज्जनः भवितुम् इच्छसि वा खलनायकः भवितुम् इच्छसि वा? जिलुः पूर्ववत् निश्छलः आसीत्, ततः सः तत्क्षणमेव तत् चिन्तितवान् अतः सः आचार्यस्य उदाहरणम् अनुसृत्य स्वस्य क्षुधार्तस्य उदरस्य विरुद्धं युद्धं कर्तुं एकाग्रः अभवत्। उपर्युक्तं तत्कालीनस्थितिः द एनालेक्ट्स् आफ् कन्फ्यूशियस इत्यस्मिन् प्रकाशिता अस्ति ।

"ऐतिहासिक अभिलेखाः: कन्फ्यूशियसस्य परिवारः" इत्यस्मिन् अभिलेखान् दृष्ट्वा सामग्रीः बहु समृद्धा अस्ति । कन्फ्यूशियसः जानाति स्म यत् ज़िलु इत्यादयः बहवः शिष्याः सन्ति ये क्षुधायाः कारणात् तेषां पालनस्य मार्गं प्रश्नं कुर्वन्ति, तस्य सर्वेषां भावनायाः पालनं कर्तव्यम् आसीत् । अतः, सः प्रथमं जिलुम् आहूय जिलुं पृष्टवान्: ""काव्य" वदति: 'डाकुः व्याघ्राश्च प्रान्तरं नयन्ति।' मम मार्गः दुष्टः नास्ति? अहं किमर्थं एतत् करोमि? of songs" सः अवदत्, "वयं व्याघ्राः गैण्डा वा न स्मः, किन्तु वयं प्रान्तरे निवसन्तः स्मः, अस्माकं मार्गे किमपि दोषः अस्ति वा?" अन्यथा वयं किमर्थम् एवं अन्ते गमिष्यामः ? ज़िलुः अपि भ्रान्तः अभवत्, अतः सः आचार्यं अवदत्- "कदाचित् वयं सर्वेषां विश्वासं प्राप्तुं पर्याप्तं परोपकारी न स्मः; अन्यथा वयं पर्याप्तं बुद्धिमान् न स्मः अन्ये च एतत् श्रुत्वा अस्मान् ताओ-अभ्यासं कर्तुं न शक्नुवन्ति, कन्फ्यूशियसः क trace of his face person will be able to gain the trust of others on the way यदि भवन्तः अन्येषां अनुमतिं प्राप्तुं शक्नुवन्ति तर्हि किं राजकुमारस्य बिगनस्य हृदयं विदारितं कृत्वा मृतम् इति किमपि भविष्यति?" कन्फ्यूशियसस्य अभिप्रायः आसीत्: जिलु, त्वं एतावत् मूर्खः असि। सन्ति ताओ अभ्यासे खतराणि सन्ति, अतः भवन्तः मानसिकरूपेण कष्टानां सामना कर्तुं सज्जाः भवेयुः आह!

ततः कन्फ्यूशियसः ज़िगोङ्गं आहूय तम् एव वचनं पृष्टवान् यत् "डाकुः व्याघ्राश्च प्रान्तरं नयन्ति" इति । ज़िगोङ्गः स्वस्य चतुरचित्तेन किञ्चित्कालं चिन्तयन् अवदत् यत् आचार्यस्य ताओ एतावत् महत् यत् जगत् अपि तत् समायोजयितुं न शक्नोति अतः सः कन्फ्यूशियसं वैसे उपदेशं दत्तवान्, "गुरु, त्वं किमर्थं स्वस्य ताओ इत्यस्य स्तरं न न्यूनीकरोषि" इति। " " . अनेन अबाधितगमनस्य अनुमतिः भविष्यति । एतत् श्रुत्वा कन्फ्यूशियसः ज़िगोङ्गस्य आलोचनां कृत्वा अवदत्- "गी, उत्तमः कृषकः सस्यं उत्पादयितुं शक्नोति किन्तु कृषकः भवितुम् न शक्नोति; उत्तमः श्रमिकः कुशलः भवितुम् अर्हति परन्तु आज्ञाकारी न भवितुम् अर्हति। सज्जनः स्वमार्गं संवर्धयितुं, तस्य रूपरेखां कृत्वा अनुशासनं कर्तुं, नियमनं कर्तुं च शक्नोति।" it, but cannot do it." यदि भवन्तः स्वस्य ताओ-वृक्षस्य संवर्धनं न कुर्वन्ति, अनुग्रहं च न याचन्ते तर्हि भवतः महत्त्वाकांक्षा दूरं न भविष्यति!" न शक्नोति गारण्टीं दातुं यत् कुशलः शिल्पकारः केवलं स्वस्य गारण्टीं दातुं शक्नोति, परन्तु कार्यं सर्वेषां इच्छां पूरयिष्यति इति गारण्टी नास्ति। सज्जनः केवलं ताओधर्मस्य संवर्धनार्थं सम्यक् मार्गं अनुसृत्य अन्येषां सहनार्थं स्वस्य ताओधर्मस्य मानकानां त्यागं कथं कर्तुं शक्नोति।

कन्फ्यूशियसस्य विश्वयात्रा

अन्ते कन्फ्यूशियसः यान् हुइ इत्यस्मै पुनः आहूय तदेव प्रश्नं पृष्टवान् । यान हुई इत्यस्य उत्तरम् आसीत् यत् आचार्यस्य मार्गः अतीव महत् अस्ति, अतः अन्ये भवन्तं सहितुं न शक्नुवन्ति तथापि भवतः संवर्धनस्य मार्गस्य महत्त्वं तावत् अधिकं भवति ये सत्ताधारिणः। यान् हुइ इत्यनेन एतत् उक्तं यत् कन्फ्यूशियसस्य अर्थेन सह गभीरं सङ्गतम् अस्ति।

कन्फ्यूशियसस्य उपनाम आसीत् "यः असम्भवं जानाति किन्तु करोति" इति । एतत् उपनाम दक्षिणे केभ्यः विद्वांसैः कन्फ्यूशियसस्य दक्षिणयात्रायां दत्तम्, तस्य छात्रेभ्यः अपि कथितम् । अत्र कन्फ्यूशियसस्य (यान हुई सहितः) यथार्थः आत्मा अस्ति : यदि भवान् जगतः मार्गं अनुसृत्य किमपि साधयितुं शक्नोति, महत् कार्यं अपि, परन्तु तत् किमपि नास्ति परन्तु सुन्दरस्य आदर्शस्य कृते भवन्तः विरुद्धं गच्छन्ति; trend, knowing that you cannot accomplish it , परन्तु कदापि न त्यजन्तु, एतत् प्रबलवायुना अधः प्रबलं तृणं, वायुना हिमस्य च मध्ये पाइन-सरू-वृक्षाः! एषा एव सच्चे कन्फ्यूशियसवादस्य अद्वितीयः वीरभावना!

उपर्युक्तं "ऐतिहासिक अभिलेखाः: कन्फ्यूशियसस्य परिवारः" इत्यत्र अभिलेखितः अस्ति यद्यपि जिलु इत्यनेन सह संवादः कटौतीत्मकः अस्ति तथापि सामान्यतया विश्वसनीयः अस्ति । कन्फ्यूशियसस्य ज़िगोङ्ग-यान् हुई-इत्यनेन सह संवादः आख्यायिकाम् अङ्गीकृतवान् स्यात्, परन्तु कन्फ्यूशियसस्य यान् हुई-इत्येतयोः भावना अपि दर्शयति । "क्सुम्जी" केवलं कन्फ्यूशियस-जिलु-योः मध्ये चेन्-कै-योः अन्नस्य अभावस्य विषये वार्तालापं अभिलेखयति । "द एनालेक्ट्स्" "क्सुंजी" इत्येतयोः अभिलेखानां तुलनां कृत्वा उत्तरस्य निम्नलिखितसामग्री अस्ति- "ये गुणिनः अविश्वासिनः च प्रतिभाः सन्ति; ये उत्तमं न कुर्वन्ति ते जनाः एव; ये दुर्भाग्यस्य सम्मुखीभवन्ति ते कालः; ये जीवन्ति च die are fate to wait for the time सामान्यतः सज्जनः स्वतः एव सर्वं अन्वेषयति वा, तस्य किं भवति इति स्वर्गस्य आरोपणं कर्तुं शक्यते इति उच्यते । मेन्सियसस्य वचनेषु एतत् "सज्जनस्य विधिशास्त्रस्य अभ्यासः केवलं दैवस्य प्रतीक्षायाः विषयः" ("मेन्सियसः: ताओवादस्य अभ्यासे मानवत्वे च कन्फ्यूशियसवादस्य आधारः अस्ति" इति उच्यते

अयं लेखः "कन्फ्यूशियस: द अनकम्प्रोमाइजिंग लाइफ" (लि शान्, तिआण्डी पब्लिशिंग हाउस·तियान्क्सी कल्चर, जुलाई २०२४ संस्करणेन लिखितः) इत्यस्मात् उद्धृतः अस्ति ।